Süneklik düzeyi yüksek perde veya grup perde tasarımında düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan kesme kuvvetlerinin yanı sıra TBDY Bölüm 7.6.6.3 'de belirtildiği üzere çeşitli artırımlar söz konusudur. TBDY Bölüm 7.6.6.3 maddesine göre;

• H_w/l_w > 2.0 koşulunu sağlayan ve kesme kuvveti diyagramında H_w/3 yüksekliğinin alt bölgesinde bulunan perdelerde, gözönüne alınan herhangi bir kesitteki enine donatı hesabında esas alınacak tasarım kesme kuvveti, V_e, TBDY Denklem 7.16 ile hesaplanmaktadır. Bu denklemde yer alan kesme kuvveti dinamik büyütme katsayısı β_v=1.5 alınmaktadır. Ancak, deprem yükününtamamının betonarme perdelerle taşındığı binalarda β_v=1.0 alınmaktadır. Burada (M_p)_t≤1.25(M_r)_t kabul edilmektedir. Eğer düşey yükler ile TBDY Bölüm 4 'e göre depremden hesaplanan kesme kuvvetinin 1.2D (boşluksuz perdeler) veya 1.4D (bağ kirişli perdeler) katı ile büyütülmesinden elde edilen değer Denlem 7.16 ile hesaplanan V_e değerinden küçük ise V_e yerine bu kesme kuvveti kullanılmaktadır.
• H_w/l_w > 2.0 koşulunu sağlayan ve kesme kuvveti diyagramında H_w/3 yüksekliğinin üst bölgesinde bulunan perdelerde, yukarıda anlatılan TBDY Denklem 7.16 kullanılarak yapılan kontrolün yanı sıra, TBDY Şekil 7.11c 'de gösterilen doğrusallaştırılmış tasarım kesme kuvveti değeri kullanılmaktadır. Bu grafikte perdenin üst kesitinde kullanılacak kesme kuvveti değeri, perde tabanında bulunan tasarım kesme kuvvetinin yarısı olarak alınır. H_w/3 yüksekliğindeki perde kesitinde bulunan tasarım kesme kuvveti ile perdenin en üst noktasında bulunan kesme kuvveti değeri doğrusal bir çizgi ile birleştirilir ve diğer kesitlerdeki tasarım kesme kuvvetleri bulunur.
• H_w/l_w ≤ 2.0 olan perdelerin bütün kesitlerinde tasarım kesme kuvvetleri, TBDY Bölüm 4'e göre hesaplanan kesme kuvvetlerine eşit alınmaktadır.

Grup perdeler için yukarıda anlatılan artırımlar her bir kol kendi içerisinde dikkate alınmak suretiyle tüm yükleme kombinasyonları için yapılmaktadır. Ancak TBDY Denklem 7.16 'da belirtilen (M_p)_t ve (M_d)_t perde grubunun tamamının eğilme momenti dayanımı ve eğilme momenti değerini göstermektedir.

Tasarım kesme kuvveti bulunduktan sonra TBDY Madde 7.6.7 'de anlatılan Perde kesme dayanımı V_r değeri tasarım kesme kuvveti, V_e, ile kıyaslanır ve perde enine donatısının uygunluğu kontrol edilir.

Aşağıda plan görüntüsü verilen ve her bir kat yüksekliği 3m olan 8 katlı yapının GP1 isimli perde grubuna ait P04 perde kolunun G'+Q'-Ey-0.3Ex+0.3Ez yükleme kombinasyonu altında tasarım kesme kuvveti değerleri hesaplanacaktır. Yapı X yönünde süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli perde çerçeve sistemi olduğundan bu yönde R=8 ve D=2.5, Y yönünde süneklik düzeyi yüksek bağ boşluksuz perde çerçeve sistemi olduğundan R=7 ve D=2.5 olarak dikkate alınmaktadır.

GP1 grup perdesi için H_w=3×8=24m 'dir. l_w=4.25m olduğundan H_w/l_w=24/4.25=5.65 > 2.0 olarak bulunmuştur. Bu durumda GP1 grup perdesinin H_w/3 yüksekliğinin alt bölgesinde bulunan kesitleri için tasarım kesme kuvveti değerleri aşağıdaki gibi bulunmaktadır.

Düşey yüklerden ve deprem etkilerinden GP1 grup perdesinin tabanına etki eden kesme kuvveti, V2, ve eğilme momenti, M3, değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Burada Ex ve Ey değerleri, ekdışmerkezlik etkisi ve Eşdeğer Taban Kesme Kuvveti Büyütme Katsayısı dikkate alınarak yazılmıştır.

TBDY Denklem 7.16 'da gösterilen V_d ve (M_d)_t değerleri sırasıyla yük katsayıları ile çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan kesme kuvveti ve eğilme momenti değerleridir. Bu durumda G'+Q'-Ey-0.3Ex+0.3Ez yükleme kombinasyonu için V_d ve (M_d)_t;

V_d = (-1.013) + (-0.229) - (41.930) - 0.3×(26.663) + 0.3×(-0.445) = -51.295 tf

(M_d)_t = (66.383) + (17.210) - (361.138) - 0.3×(211.389) + 0.3×(29.173) = -333.63 tfm

olarak bulunmuştur.

Dinamik büyütme katsayısı Y yönünde boşluksuz perde olduğu için β_v=1.5 olarak alınmıştır. G'+Q'-Ey-0.3Ex+0.3Ez yükleme kombinasyonu altındaki eksenel kuvvet ve iki eksenli eğilme dikkate alınarak yapılan moment eğrilik analizi sonucunda GP1 grup perdesinin taban kesitinde f_ck ve f_yk malzeme dayanımları kullanılarak bulunan taşıma gücü momenti (M_p)_t=2030.66 tfm olarak bulunmuştur. Bu durumda Denklem 7.16 ile bulunan V_e' değeri;

olarak bulunmuştur.TBDY Madde 7.6.6.3 'e göre Denklem 7.16 ile bulunanan V_e' kesme kuvveti değerinin, G'+Q'-Ey-0.3Ex+0.3Ez yükleme kombinasyonu altında depremden hesaplanan kesme kuvvetlerinin 1.2D (boşluksuz perdeler) katı ile büyütülmesinden elde edilen kesme kuvveti değeri, V_e, ile karşılaştırılması gerekmektedir. V_e ve V_e' değerinden küçük olan kesme kuvveti değeri tasarım kesme kuvveti değeri olarak kullanılacaktır. Bu durumda G'+Q'-Ey-0.3Ex+0.3Ez yükleme kombinasyonu altında deprem yüklerinin 1.2D kat büyütülmesi ile elde edilen kesme kuvveti değeri,

V_e = (-1.013) + (-0.229) - (1.2×2.5×41.930) - 0.3×(1.2×2.5×26.663) + 0.3×(-0.445) = -151.63 tf

olarak bulunmuştur.

V_e = -151.63 tf ve V_e' = 469.83 tf olarak bulunduğundan GP1 perdesinin P04 kolu tabanı için enine donatı hesabında kullanılan tasarım kesme kuvveti,

V_e = -151.63 tf

olarak dikkate alınmaktadır.

GP1 grup perdesinin H_w/3 yüksekliğinin üst bölgesinde bulunan kesitleri için tasarım kesme kuvveti değerleri bulunurken yukarıdaki işlemlere ek olarak TBDY Şekil 7.12c 'de belirtilen doğrusallaştırılmış tasarım kesme kuvveti diyagramı kullanılmaktadır.

• Şekil 1a 'da G'+Q'-Ey-0.3Ex+0.3Ez yükleme kombinasyonu altında düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında oluşan kesme kuvveti, V_d, diyagramı yeşil çizgiler ile gösterilmiştir.
• Şekil 1b 'de G'+Q'-Ey-0.3Ex+0.3Ez yükleme kombinasyonu altında düşey yükler ve deprem yüklerinin 1.2D katı ile büyütülmesi sonucu elde edilen kesme kuvveti V_e ve Denklem 7.16 ile elde edilen kesme kuvveti, V_e', değerlerinin karşılaştırılması ile elde edilen kesme kuvveti diyagramı mavi çizgiler ile gösterilmiştir. (TBDY Madde 7.6.6.3)
• Şekil 1c 'de Tasarım Kesme Kuvveti diyagramı gösterilmiştir. Bu kesme kuvveti diyagramında H_w/3 yüksekliğinin alt bölümü Şekil 1b 'de gösterilen kesme kuvveti diyagramı ile aynı değerlere sahiptir. H_w/3 yüksekliğinin üst bölümünde ise TBDY Şekil 7.12c 'de bahsedilen doğrusallaştırılmış kesme kuvveti diyagramı kırmızı çizgiler ile gösterilmiştir. Bu kesme kuvveti diyagramında V_d(yeşil) ve V_e(mavi) değerleri de gösterilmiştir.

GP1 grup perdesinin P03 ve P05 kolları için yukarıdaki işlemlerin aynısı uygulanmaktadır. Grup perdelerin tüm kolları için her bir yükleme kombinasyonu altında yukarıdaki işlemler uygulanır ve en uygunsuz durum enine donatı tasarımında kullanılır. TBDY Madde 7.6.7 'ye göre bulunan perde kesme dayanımı ile sonuçlar karşılaştırılarak seçilen enine donatının uygunluğu kontrol edilmektedir.

Süneklik düzeyi sınırlı perde veya grup perde tasarımında tasarım kesme kuvveti, V_e, düşey yükler ve deprem yüklerinin dayanım fazlalığı katsayısı, D, ile arttırılmış deprem yüklerinin ortak etkisi altında bulunan kesme kuvvetidir.

• D = Dayanım fazlalığı katsayısı
• f_ck = Betonun karakteristik silindir basınç dayanımı
• f_yk = Boyuna donatının karakteristik akma dayanımı
• H_w = Temel üstünden veya zemin kat döşemesinden itibaren ölçülen toplam perde yüksekliği
• l_w = Perdenin veya bağ kirişli perde parçasının plandaki uzunluğu
• (M_p)_t = Perdenin taban kesitinde f_ck, f_yk ve çeliğin dayanım artışı gözönüne alınarak hesaplanan moment kapasitesi
• (M_d)_t = Perdenin taban kesitindeki yük katsayıları ile çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan moment
• V_d = Yük katsayıları ile çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan kesme kuvveti
• V_e = Perdede enine donatı hesabında esas alınan kesme kuvveti
• V_e' = TBDY Denklem 7.16 ile bulunan kesme kuvveti
• β_v = Perdede kesme kuvveti dinamik büyütme katsayısı